Het werken in opeenvolgende ploegen beoogt enkel de diensten waar de werknemers na elkaar op dezelfde werkplek werken, volgens een bepaald rooster, ook bij toerbeurt en al dan niet continu, met als gevolg dat de werknemers over een bepaalde periode van dagen of weken op verschillende tijden moeten werken.

 

De huidige toelage voor werk in opeenvolgende ploegen werd ingevoerd op 1 maart 2013 en bestaat uit toeslagen bovenop de normale wedde.

◦ 10% voor personeelsleden die enkel werken tijdens de week en geen nachturen verrichtten (nachturen zijn uren tussen 22 uur en 6 uur ‘s ochtends).

◦ 15% voor personeelsleden die werken tijdens de week en het weekend zonder nachtprestaties.

◦ 20% voor personeelsleden die werken tijdens de week, tijdens het weekend en/of tijdens de nachturen.

◦ 25% als de prestaties enkel tijdens het weekend en/of tijdens de nachturen geleverd worden

 

Het liep fout

Reeds tijdens de onderhandelingen met de representatieve syndicaten liep het fout.

Er werd ons voorgehouden dat een drieshiftensysteem zouden worden ingevoerd volgens het vaste schema 06u00 tot 14u00; 14u00 tot 22u00 en 22u00 tot 06u00 en waarbij deze shiften bij toerbeurt evenwichtig zouden worden verdeeld over alle medewerkers van een dienst.

 

Op basis van deze urenroosters werd de toelage voor onregelmatige prestaties omgezet in een toelage voor werk in opeenvolgende ploegen. De uitkomst gaf 10%, 17%, 22% en 25%.

Door chantage van de toenmalige Staatsecretaris werd het 15% en 20% in plaats van de becijferde 17% en 22%.

 

Prompt voerden wij actie met de douaniers wat leidde tot het Ministerieel besluit van 18 december 2013 dat aan de personeelsleden van de Douane dat in shiften werkt een bijkomende toelage toekent voor tijdens het weekend, op feestdagen en tijdens de nacht gepresteerde uren.

 

De shifturen welke in de praktijk werden ingevoerd, verschillen voor elke dienst en stemmen niet overeen met de bij de onderhandeling van het ‘shiften KB’ door de overheid naar voor gebrachte schema. Ook zijn er grote regionale en individuele verschillen wat betreft het aantal te presteren nacht- en weekendshiften.

 

Bovendien voorziet het KB dat de personeelsleden van wie het uurrooster gewone prestaties van meer dan 10 uur gedurende een periode van 24 uur omvat, niet worden beschouwd als werkend in opeenvolgende ploegen en mogen regelmatige nachtprestaties volgens de Arbeidstijdwet van 14/12/2000 maximaal 8 uren bedragen.

 

Al deze elementen maken dat de shifttoelage nooit billijk is geweest en dat het shiftensysteem aan herziening toe is.

 

Rapport Rekenhof

Dat is ook het besluit van een rapport dat het Rekenhof begin 2019 uitbracht.

 

Vooreerst moet er volgens het Rekenhof een elektronisch instrument voor de planning en de opvolging worden ingevoerd met het oog op een goed beheer en informatieverstrekking aan het personeel.

 

Het Rekenhof stelt vast dat de huidige toelage verkeerd wordt geïnterpreteerd. Ze zou moeten worden toegekend op grond van effectieve prestaties die de medewerkers leveren, maar wordt voornamelijk beschouwd als een maandelijks forfait. Die interpretatie van de regelgeving en de manier waarop het werk wordt georganiseerd bij de gewestelijke directies, leidt tot significante onderlinge verschillen.

 

Het Rekenhof raadt aan uur-toelagen in te voeren in plaats van forfaitaire om medewerkers aan te moedigen tijdens de nachten en/of weekends in shiften te werken.

De huidige regelgeving zou moeten worden herzien om het bedrag van de forfaits te beperken en de uurvergoedingen op te trekken.

 

In maart 2020 werd een werkgroep ‘shiften’ opgericht, met vertegenwoordigers van de verschillende representatieve vakorganisaties, de stafdienst P&O en de AAD&A.

 

Volgende kernpunten kwamen bij de besprekingen naar voor:

Het nieuwe systeem zou aan de personeelsleden meer flexibiliteit moeten geven om al dan niet te kiezen voor meer of minder dag-, nacht- of weekend-prestaties.

De verloning moet zijn afgestemd op de werkelijke prestaties.

De ongemakken die samenhangen met het werken in shiften kunnen forfaitair worden vergoed.

Er moet een billijke verdeling zijn van de shiften met onregelmatige prestaties onder alle medewerkers die onregelmatige uren wensen te presteren. Daarvoor is een performante planningstool nodig.

En tot slot, maar zeker niet onbelangrijk: een hervorming van de shifttoelage, mag geen voorwendsel zijn om een besparingsoperatie door te voeren.

 

We zullen de belangen van onze douaniers verder blijven verdedigen!